นิคมเริ่มมีผลงานตั้งแต่สมัยเรียนอยู่ที่คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เป็นสมาชิกในกลุ่มพระจันทร์เสี้ยว ซึ่งเป็นกลุ่ม นักคิด นักเขียนหัวก้าวหน้า ของมหาวิทยาลัยในช่วงนั้น แม้ผลงานเรื่องสั้นจะไม่มาก แต่ทุกเรื่องที่เขียน ก็ได้รับความสนใจ จากนักอ่าน เป็นอย่างมาก เขียนเรื่องสั้นใน พ.ศ. 2510 ช่วง พ.ศ. 2516 เขียนเรื่องสั้น ไว้สิบกว่าเรื่อง เรื่องสั้น ขออย่ารู้เลย ซึ่งตีพิมพ์ใน วิทยาสารปริทัศน์ เรื่องที่ได้รับการวิพากษ์วิจารณ์มากที่สุดคือ เรื่องคนบนต้นไม้ ลงตีพิมพ์ในหนังสือตะวัน ของกลุ่มพระจันทร์เสี้ยว เมื่อปีพ.ศ. 2512 นวนิยาย เรื่อง ตะกวดกับคบผุ  เป็นที่เรื่องที่ประสบความสำเร็จอย่างมาก ได้รับรางวัลชมเชย จากคณะกรรมการพัฒนาหนังสือ แห่งชาติ   พ.ศ.2526 นวนิยายเรื่อง ตลิ่งสูงซุงหนัก ได้รับรางวัลดีเด่นจากคณะกรรมการพัฒนาหนังสือแห่งชาติ เมือ พ.ศ. 2527 และได้รับรางวัลซีไรต์ เมื่อพ.ศ. 2531

    ลักษณะผลงานของนิคม มักเป็นแนวที่ซ่อนสัญลักษณ์ให้คนอ่านได้ตีความจากการกระทำของตัวละคร และแกนของเรื่องจะกระตุ้น ให้ผู้อ่านคิด ก่อนที่จะหันมาสำรวจตนและคนรอบกาย

     การใช้ภาษาสั้นและกระชับ ใช้ถ้อยคำบรรยายภาพได้ดี เช่นตอนที่คำงายในเรื่องตลิ่งสูงซุงหนัก เริ่มจะสลักขอนไม้ใหญ่ ให้เป็น รูปช้าง นิคมบรรยายภาพว่า "เขาเดินวนเวียนรอบขอน เอื้อมมือลูบเปลือกไม้ที่อ้าเป็นสะเก็ดอย่างเลื่อนลอย หลายครั้ง เขาจับค้อน และสิ่ว ขึ้นมาแล้วยืนงง ในท่ายกมือค้าง"  เป็นต้น