แต่เนื่องจากกรเปลี่ยนแปลงทางสังคมที่เป็นไปอย่างรวดเร็วมีผลทำให้มรดกทางวัฒนธรรมในแขนงต่างๆ  นับตั้งแต่โบราณวัตถุ โบราณสถาน วรรณกรรม ศิลปกรรม นาฏศิลป์ ดนตรี ตลอดจนวิธีการดำเนินชีวิต  ค่านิยมและระบบประเพณีต่างๆ  ในท้องถิ่นได้รับผลกระทบและถูกละเลยทอดทิ้ง
และแม้ว่าในภาครัฐบาล  จะมีหน่วยงานที่รับผิดชอบเกี่ยวกับการอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมโดยตรง  แต่ก็ไม่สามารถแก้ปัญหาให้ทันเหตุการณ์ได้  จึงจำเป็นต้องหามาตรการในการที่จะประชาสัมพันธ์  และขอความร่วมมือจากทุกฝ่ายให้เข้ามามีส่วนร่วมในการรักษามรดกวัฒนธรรมของชาติให้มากขึ้น
กรมศิลปากรจึงได้นำเสนอคณะรัฐมนตรี  เพื่อพิจารณาเห็นชอบในการที่จะกำหนดช่วงเวลาที่แน่ชัดในรอบปีหนึ่งๆ  เพื่อให้ประชาชนชาวไทยได้รำลึกถึงความสำคัญ  และความจำเป็นของการอนุรักษ์มรดกวัฒนธรรมของชาติ  เพื่อให้เกิดแนวความคิด  ความต้องการในอันที่จะทำนุบำรุงรักษาโบราณสถาน  โบราณวัตถุ  และศิลปวัฒนธรรมแขนงต่างๆ
ดังนั้น  คณะรัฐมนตรีจึงได้มีมติเมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ์  2528  ประกาศให้วันที่ 2 เมษายนของทุกปี  อันเป็นวันคล้ายวันพระราชสมภพของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ  องค์เอกอัคราชูปถัมภกมรดกวัฒนธรรมไทย  เป็นวันอนุรักษ์มรดกไทย  ด้วยตระหนักในพระปรีชาสามารถทางด้านศิลปวัฒนธรรมของพระองค์  และพระมหากรุณาธิคุณที่ทรงอนุเคราะห์และสนับสนุนกิจกรรมอันเนื่องด้วยงานวัฒนธรรมของชาติตลอดมา  และในวันที่  23  กรกฎาคม  2532  ได้มีการจัดตั้งกองทนุอนุรักษ์มรดกไทยขึ้นทุกจังหวัดทั่วประเทศ