พระนิพนธ์ในสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอเจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ พระราชธิดาในรัชกาลที่ ๕, พิมพ์ครั้งที่ ๑ ในวโรกาสที่พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวาปี บุษบากร เจริญพระชันษาครบ ๙๐ ปี วันที่ ๒๕ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๒๕, ๒๐๓ หน้า
สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ ทรงแสดงพระประสงค์ของการเรียบเรียงพระราชนิพนธ์เล่มนี้ไว้ว่า “ ข้าพเจ้าได้เขียนประวัติของผู้ทีไม่ได้ทำให้เหตุการณ์ของโลกหรือของประเทศเปลี่ยนแปลงไป ที่ไม่ได้เป็นที่รู้จักของคนทั่วไป ที่ไม่ได้มีบทบาทสำคัญในสังคมแต่เป็นผู้ที่อยู่ในธรรม ทำบุญทำทานและมิได้ทำความเบียดเบียนเดือดร้อนหรือเสียหายให้ใครแม้แต่น้อย” พระราชนิพนธ์ที่เกี่ยวข้องกับพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ เล่มนี้ พระองค์นิพนธ์ขึ้น เพื่อเฉลิมพระเกียรติในวโรกาสที่พระเจ้าบรมวงค์เธอ พระองค์เจ้าวาปีบุษบากรทรงเจริญพระชันษาครบ ๙๐ ปี นับเป็นพระราชธิดาในรัชกาลที่ ๕ ที่ทรงมีพระชนม์ยืนที่สุดในขณะนั้น พระนิพนธ์เล่มนี้แบ่งออกเป็น ๒ ภาคคือ
ภาคที่ ๑ ประกอบด้วยวัตถุประสงค์ที่ทรงนิพนธ์ ต่อด้วยบันทึกเทศน์มหาโคปาลสูตรลายพระหัตถ์พระเจ้าวงค์เธอ พระองค์เจ้าวาปีบุษบากร พ.ศ.๒๔๘๔ ที่ทรงเรียบเรียงเมื่อสดับพระธรรมเทศนาของสมเด็จพรุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) วัดเทพศิรินทราวาส นอกจากนี้ ในภาคแรกได้กล่าวถึงพระราชโอรสและพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระยศ และการทรงกรม ภาคที่ ๒ เป็นเรื่องราวโดยตรงของพระประวัติพระเจ้าวรวงค์เธอ พระองค์เจ้าวาปีบุษบากรนับแต่ทรงพระเยาว์ และเมื่อทรงเผชิญกับเหตุการณ์การเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. ๒๔๗๕ กบฏวรเดช การประพาสต่างประเทศ สงครามโลก และสมัยปัจจุบัน นอกเหนือไปจากที่ผู้อ่าน “ จะได้รับความคิดและสนใจพระประวัติของพระเจ้าวรวงค์เธอพระองค์เจ้าวาปีบุษบากร” ตามความคาดหวังขององค์ผู้ทรงนิพนธ์แล้ว ยังจะได้รับความรู้รอบตัวอีกเกี่ยวกับลำดับยศ การทรงกรมของพระราชวงศ์ ราชประเพณีต่างๆ เหตุการณ์บ้านเมืองที่เจ้านายฝ่ายในพระองค์หนึ่งทรงพบเห็นตลอดห้าแผ่นดิน จึงนับได้ว่าพระนิพนธ์ เล่มนี้เป็นเอกสารทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญและสมบูรณ์เล่มหนึ่ง
|